Askerlik Kanunu
Kanun Numarası 1111
Kabul Tarihi : 21/6/1927
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 12 – 17/7/1927 Sayı : 631 – 635 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt : 8 Sayfa :866
BuKanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe yönetmelikler için, "YönetmeliklerKülliyatı" nın kanunlara göre düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
Madde 1 – Türkiye Cumhuriyeti tebaası olan her erkek, işbu kanun mucibince askerlikyapmağa mecburdur.
(Son fıkramülga: 4/1/1961 - 211/119md.)
——————————
(1) (a) Kanununadı Askerlik Mükellefiyeti Kanunu iken, 20/11/1935 tarih ve 2850 sayılı Kanunun1. maddesi ile Askerlik Kanunu olarak değiştirilmiştir.
(b) Bu Kanunun,10/4/1944 tarih ve 4541 sayılı Kanunda yazılı muhtarlığa ait vazifelerle ilgili hükümleri mezkür kanunun24. maddesi ile ilga edilmiştir.
(c) Bu Kanundageçen "erat" tabiri, 4/1/1961 tarih ve 211 sayılı Kanunun 118.maddesi ile "erbaş ve er" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(d) Bu Kanununmuhtelif maddelerinde yer alan "artık erat" "ruhsatlı erat"ibarelerinin, bu ibareleri, ihtivaeden maddelerden çıkarıldığı, 27/7/1970 tarih ve 1315 sayılı Kanunun 3.maddesinde belirtilmiş olup, hükmün gereğiyerine getirilmiştir.
(e) Bu Kanunun,16/6/1927 tarih ve 1076 sayılı Kanunda ek ve değişiklik yapan 27/7/1970 tarihve 1316 sayılı Kanuna aykırı hükümleri, anılan Kanunun3.maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
(f) Bu Kanunda geçen "ihtiyat zabit veihtiyat askeri memurlar" ibareleri 29/11/1983 tarih ve 2962 sayılı Kanunun2. maddesi ile "yedek subay ve yedek askeri memurlar" şeklindedeğiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Madde 2 – (Değişik: 22/1/2015 - 6586/12md.) (1)
Askerlik çağıher erkeğin nüfus kayıtlarında yazılı olan yaşına göredir ve yirmi yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci günündenbaşlayarak kırk bir yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününde bitmeküzere en çok yirmi bir yıl sürer. Bu süre, Cumhurbaşkanı kararıylabeş yıla kadar uzatılabilir veya kısaltılabilir. (1)
Türkvatandaşlığına sonradan alınanlar askerliklerini, vatandaşlığa alındıklarıtarihteki yaş ve öğrenim durumlarına göre o yaştaki Türk vatandaşı yükümlüler gibi yaparlar. Bunlardan gelmiş oldukları ülkelerdeaskerlik yaptıklarını veya askerlik hizmetiniyerine getirmiş sayıldıklarını belgeleyenler ile vatandaşlığa alındıkları yıl yirmi iki yaşındaolanlar askerlik yapmış sayılırlar. Bunların askerlikleri,istekleri hâlinde vatandaşlığa alındıkları tarihten itibaren iki yılsüreyle ertelenir.Ertelemelerinin sona ereceği yıl yoklamaları yapılarak o yıl askerlikçağına giren doğumlularla işlem görürler. Bunlar, seferberlik hâlindeihtiyaca göre askere sevk edilebilirler.
Çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra yeniden Türk vatandaşlığını kazananların askerlik işlemleri, önceki askerlik safahatları dikkate alınarak bu Kanunun durumlarına uyan hükümlerine göre yürütülür.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kanunlarına göre zorunluaskerlik hizmetini yerine getirdiklerini belgelendiren Türk vatandaşları bu Kanun hükümlerine göre askerlik yapmış sayılırlar.
Cumhurbaşkanı kararıylabelirlenen esaslara göre; yurt dışında doğan ve ikamet edenler ilekanuni rüşt yaşına kadar yabancı bir ülkeye gitmiş olanlardan bulundukları ülkevatandaşlığını da kazanan Türkvatandaşları, talepleri hâlinde, durumlarına uyan ve bu Kanunun öngördüğü askerlik statülerinden biri içerisindeaskerlik mükellefiyetlerini otuz sekiz yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar yerine getirebilirler veya tabiiyetinde bulundukları diğer ülkede askerlikyapmış olduklarını belgelemek kaydıylamükellefiyetlerini yerine getirmiş sayılırlar. Bunların otuz sekiz yaş sonuna kadar askerlikleriertelenmiş kabul edilir.(1)
–––––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihlive 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu maddenin birincifıkrasında yer alan “Genelkurmay Başkanlığının göstereceğilüzum, Millî Savunma Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu” ibaresi“Cumhurbaşkanı” şeklinde, beşincifıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu”ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklindedeğiştirilmiştir.
ayrılır.
Madde 3 – Askerlik çağı, yoklama devri, muvazzaflık ve yedek olmak üzere üç devreye
Madde 4 – (Değişik: 22/5/2012 - 6318/1md.)
Yoklama devri, askerlikçağının başlangıcından muvazzaflık hizmetinin başlangıcına
kadar geçen süredir.
Madde 5 – (Değişik:25/1/1984 -2973/1 md.)
(Değişik: 21/7/1999 - 4414/2 md.) Erbaşve erler için muvazzaflık hizmeti süresi; Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel Komutanlığında onsekiz aydır. Bu sürenin, barışta, önceon beş aya ve bilahare on iki aya kadar indirilmesine, Silahlı Kuvvetlerin deihtiyacı dikkate alınarak, Cumhurbaşkanınca karar verilebilir.(1)(2)
(Ek: 21/7/1999 - 4414/2 md.) 1076 sayılı Kanun hükmünetabi yükümlülerden; bu yükümlülükleriniistekleriyle veya seçim sonucu yedek subay adayı olmadıkları için erbaş veya er olarakyerine getireceklerin hizmet süresi aynı celbe tabi olup, yedek subay adayı olarak ayrılanların hizmet süresinin yarısıkadardır.
Bu hizmetleraskerlik şubesinden sevk tarihinden başlar.Belirtilen sürelerden fazla askerlik yapanların fazla hizmetleri, askerlikçağının sonundan iki kat olarakdüşülür.
Bu Kanununtespit ettiği esaslar dışında veya muvazzaflık hizmetini yapmadıkça hiç bir fert askerlik çağındançıkarılamaz.
Madde 6 – (Mülga: 27/7/1970 - 1315/3 md.)
Madde 7 – Muvazzaflık devrininhitamından askerlik çağının nihayetine kadar olan kısım yedek devridir.
Bahriyedeaskerlik yapıp yedeğe geçenlerin bahriyeye alınmıyacak olanları kara ordusu yedeği sayılır.
Madde 8 – (Değişik: 11/2/2014 - 6519/1 md.)Her sene yoklamaları sonucunda askere elverişli olduklarıtespit edilenler, Genelkurmay Başkanlığının teklifiüzerine Millî Savunma Bakanlığınca belirlenecek celp ve sevkesaslarına göre 21 yaşına girdikleri sene askere alınmak üzere çağrılırlar.
Madde 9 – İhtiyaç halinde askerintoplanması ve terhis zamanları Cumhurbaşkanı kararı üzerine Müdafaai MilliyeVekaletince kısmen veya kamilen değiştirilir. (3)
Madde10 – (Değişik: 20/11/1984 - 3081/1md.)
Askerlik yükümlülüğüne tabi tutulma ve bu yükümlülüğün nasıl yerine getirilmiş sayılacağına dair esaslaraşağıda gösterilmiştir.
1. (Değişik:16/4/1987 - 3358/6 md.) Her celp yılından evvel o yıl silah altına alınacak miktar, kaynak olarak Milli SavunmaBakanlığınca tespit edilerek Genelkurmay Başkanlığına bildirilir. Genelkurmay Başkanlığı da Türk Silahlı Kuvvetlerininihtiyaç miktarını tespit ederek Milli SavunmaBakanlığına bildirir.
 |
(1)21/10/2013tarihli ve 2013/5501 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu fıkrada yer alanKara, Deniz ve Hava Kuvvetleri ileJandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında 1111 sayılıAskerlik Kanununa tabi yükümlülerinmuvazzaf askerlik hizmet süresinin, 1/1/2014 tarihinden geçerli olmak üzere, silah altındaki yükümlüleri de kapsayacak şekilde,erbaş ve erler için 15 aydan 12 aya indirilmesi kararlaştırılmıştır.
(2)2/7/2018tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “BakanlarKurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
(3)2/7/2018 tarihlive 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu maddede yer alan “ErkanıHarbiyei Umumiyenin göstereceği lüzum ve HeyetiVekilenin” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
2. (Değişik:21/5/1992 - 3802/2 md.) O yıl askere alınacakların tamamı, mevcut celpsistemine uygun olarak temel askerlik eğitimine tabi tutulur. Her celp döneminde eğitim merkezlerine sevk edilen miktar Genelkurmay Başkanlığıncabelirlenenden fazla ise; ihtiyaç fazlası olan yükümlüler, temel askerlik eğitimini müteakip, o yılın 1 Ocaktarihindeki T.C. Merkez Bankası döviz alış kurları esas alınarak, dövizle askerlik için tespit edilen miktarınyarısının karşılığı Türk Lirası bedel ödemek veya istekte bulunan kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapmak suretiyleaskerlik hizmetlerini yerinegetirmiş sayılırlar.
Saklı, yoklama kaçağı veya bakaya durumunda bulunanlar ihtiyaç fazlası kapsamınaalınmazlar
3.(Değişik:16/4/1987 - 3358/6 md.) Genelkurmay Başkanlığınca Silahlı Kuvvetlerin ihtiyacıolarak belirlenen yükümlüler askerlik hizmetini bu Kanunhükümlerine göre erbaşveya er olarak yerine getirirler.
Bedel ödemek isteğinde bulunanlar ile kamu kurum vekuruluşlarında görevlendirileceklerin miktarı,Türk Silahlı Kuvvetleri ihtiyaç fazlası miktarından az ise; geri kalanihtiyaç fazlası yükümlüler kalan askerlik hizmetini,bu Kanun hükümlerine göre erbaş veya er olarakyerine getirirler.
4. (Değişik: 16/4/1987- 3358/6 md.) İhtiyaç fazlasıyükümlülerle ilgili işlemleraşağıda belirtilmiştir. (1)
A) Bedel ödemeye istekli olanlarile ilgili işlemler: (1)
a) Temel askerlik eğitimini müteakip, her celp döneminde,bedel ödeyecek yükümlü miktarı, Türk SilahlıKuvvetleri ihtiyaç fazlası ve kamu kurum ve kuruluşları tarafından istenenyükümlü miktarı dikkate alınarak Genelkurmay Başkanlığınca tespit edilir.
b) Askerlik yükümlülüklerini bedel ödeyerek yerinegetirecekler istekle tespitedilir.
c) İstekli miktarı Genelkurmay Başkanlığınca tesbit edilenmiktardan fazla olduğu takdirde; bedel ödeyecekler, bedel ödemeye istekli olanların tamamının iştirakettirileceği kura ile tespitedilir.
d) İstekli miktarı, Genelkurmay Başkanlığınca tespit edilen miktara eşit veya az ise; kuraya başvurulmaz ve bunların tamamı bedel ödeyerek askerlikyükümlülüklerini yerine getirmişsayılırlar.
e) Bedel ödemekten vazgeçen veya ödeme yükümlülüklerinivaktinde yerine getirmeyen yükümlüler, kalan askerliksürelerini Türk SilahlıKuvvetlerinde erbaş veya er olarak tamamlarlar.
f) Bedel ödeme esaslarıve yükümlüler için uygulanacak işlemlerile bedel verecekyükümlülerin tespiti işlemi Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenir. (1)
B) Kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilecek yükümlülerle ilgili işlemler:
a) Yükümlü istihdam etmek isteyen kamu kurum ve kuruluşları, ihtiyaçmiktarını her celp döneminden iki ay önce bağlı veya ilgili bulundukları Bakanlık kanalı ile Milli SavunmaBakanlığına bildirirler.
b) Kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilecekyükümlüler, bedel ödemek isteyenler dışında kalanyükümlüler arasından, Genelkurmay Başkanlığınca belirlenecek miktar ve esaslaragöre, kura çekmek suretiyle tespitedilir ve ayrılır. Genelkurmay Başkanlığınca Türk Silahlı Kuvvetleri ihtiyacıolarak önceden belirlenen tahsil ve meslek gruplarında bulunanyükümlüler bu kurayaiştirak ettirilmezler.
 |
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu bendin (A) alt bendindeyer alan “BakanlarKurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklindedeğiştirilmiştir.
c) Kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilenyükümlülerin istihdam şekilleri ile tabi olacakları esas ve usullerCumhurbaşkanı Kararı ile tespit edilir. (1)
d) İhtiyaç fazlası olarak kamu kurum ve kuruluşları emrine verilen yükümlüler hakkında firar, hava değişimi ve izin tecavüzü,kısa süreli firar ve izintecavüzü suçlarından dolayı Askeri Ceza, Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç veCezaları Hakkında Kanun ve Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve YargılamaUsulü Kanunu hükümleri uygulanır. Bu konularda yükümlünün görev yerine en yakın askerimahkeme veya disiplinmahkemesi yetkilidir.
e) Bu yükümlülerin kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştıkları süre içerisinde askerliğeelverişli olmadıkları yolundakimüracaatları Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarıncaincelenerek, askerliğe elverişliolmadığı tespit edilenler hakkında "Türk Silahlı Kuvvetleri SağlıkYeteneği Yönetmeliği" hükümleri uygulanır. (2)
f) Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilecekyükümlülerin muayene ve tedavileri ile her türlü sağlık işlemleri görevlendirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılır.
g) Yükümlülerin Silahlı Kuvvetlerdeki erbaş ve erler gibi iaşe edilmeleri, giydirilmeleri, barındırılmaları ve diğer istihkakları Cumhurbaşkanıncabelirlenecek esaslara göre bağlı bulundukları kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanır. (1)
h) Yükümlüler diğer hususlardaverildikleri kamu kurum ve kuruluşlarının statüsüne tabidir.
5. (Değişik:16/4/1987 - 3358/6 md.) Yükümlülerin çalıştırılacakları kamu kurum vekuruluşlarının Milli SavunmaBakanlığı ile ilişkileri, terhis işlemleri, kamu kurum ve kuruluşları ileilgili diğer hususlar Cumhurbaşkanı Kararı ile tespit edilir.(1)
6. Yükümlülüklerini kamu kurum ve kuruluşlarındaçalışarak veya para ödeyerek yerine getirenlerterhis edilerek yedeğe alınırlar. Bunların tamamı veya bir kısmı,eğitim, tatbikat, asayiş, olağanüstü hal (…) (1) veya savaş hallerinde Cumhurbaşkanı Kararıyla göreve çağırılabilirler. (1)
7. (Değişik: 16/4/1987- 3358/6 md.) Seferberlik ve savaş hallerinde, bu maddenin askerlikyükümlülüğünün bedel ödeyerek veya kamu kurum ve kuruluşlarındaçalışılarak yerine getirilmesi ile ilgili hükümleri uygulanmaz.
8. Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinegöre bedeni kabiliyeti askerliğe elverişli olmayanlar askerlikhizmetinden muaf tutulurlar.
9. (Değişik:5/2/2009 - 5837/2 md.) Askerlik hizmetini yerine getirmekte iken ölen,akıbeti meçhul kalan, hakkındagaiplik kararı alınan veya maluliyetaylığı bağlanmasını gerektirecek biçimde malul olanların;
a) Baba ve annesinin müşterek olarak talep ettiği veyababa ya da annesinden biri ölmüş ise sağ olanın talep ettiği kardeşlerinden biri, istekli olmadıkçasilah altına alınmazveya silah altında ise terhis edilir,
b) Baba veannenin müştereken anlaşamadıkları veya her ikisininde ölmüş olması durumunda; önceliklesilah altında olan kardeşi var ise istekli olması halinde terhis edilir, silahaltında olan kardeşi yok ise veya silah altında olan kardeşi terhis olmak istemezise askerlik hizmet sırası gelen ilk kardeş istekli olmadıkçasilah altına alınmaz.
–––––––––––––––––
(1) 2/7/2018tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, 10 uncu maddenin (4) numaralıbendinin (B) alt bendinde yer alan“Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde ve “Bakanlar Kurulunca” ibaresi“Cumhurbaşkanınca” şeklinde, aynı maddenin (5) numaralı bendindeyer alan “BakanlarKurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde, (6) numaralı bendinde yer alan“Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı”şeklinde değiştirilmiş ve aynı bentte yer alan “, sıkıyönetim” ibaresi maddemetninden çıkarılmıştır.
(2)3/10/2016tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 47 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “askerihastaneler” ibaresi “SağlıkBakanlığınca belirlenen yetkili” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihlive 7070 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
(Değişikikinci paragraf: 20/11/2017-KHK-696/1 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/1 md.) 12/4/1991 tarihlive 3713 sayılı Terörle MücadeleKanunu kapsamında hayatınıkaybedenlerden;
a) Askerlik hizmetini yerine getirmekte olan yükümlüler ile 3713 sayılı Kanunun21 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi kapsamına girensivillerin kendilerinden olma çocukları ile aynı anne ve babadanolma kardeşlerinin tamamı,
b) Kamu görevlilerinin (güvenlik korucuları dâhil)kendilerinden olma çocukları ile aynı anne ve babadan olma kardeşlerinden biri,
istekliolmadıkça silah altına alınmaz ve silah altındakiler istekleri halinde terhisedilir. Kardeşlerden hangisininaskerlik hizmetinden muaf tutulacağı bu bendinbirinci paragrafında düzenlenen usule göre belirlenir. Kardeşlerden muafiyet kapsamınagirmeyenler ile muafiyet kapsamınagirmekle birlikte bu muafiyetten yararlanmak istemeyenlerin askerlik hizmetiniyerine getireceği yerlerilgili yönergede belirlenir.
Bubent hükümleri seferberlik ve savaş halinde uygulanmaz. 10. (Mülga: 22/1/2015-6586/110 md.)
11. Barışta,(…) (1) olağanüstü hal veya seferberlik hallerinde veya savaşta,askerliğini henüz yapmadan,Cumhurbaşkanının gerekli gördüğüsahalarda özel olarak görevlendirilen gönüllüler, Cumhurbaşkanı Kararındabelirtilen şartlara uydukları takdirde askerlik hizmetinden muaf tutulur. (1)
12. (Mülga: 22/1/2015-6586/110 md.)
13. (Değişik: 2/1/2017-KHK-680/23 md.; Aynenkabul: 1/2/2018-7072/22 md.) Harp okulları,Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve astsubay meslek yüksek okulları, Jandarma veSahil Güvenlik Akademisi veya Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil GüvenlikKomutanlığı adına okudukları üniversite, fakülte veya yüksek okullardan ilişiği kesilenlerin,bu okullarda ay olarak okudukları sürenin üçte biri muvazzaflık hizmetindensayılır. Bu yükümlüler mutlakaaskerlik eğitimine tabi tutulur. Ancak harp okullarında veya Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisinde geçen sürenin muvazzafaskerlik hizmet süresinikarşılaması halinde bunlartemel askerlik eğitimine tabi tutulmadan yedeğe geçirilirler.
Madde 11 – (Mülga:22/5/2012 - 6318/22md.)
–––––––––––––––––
(1) 2/7/2018tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu bentte yer alan “GenelkurmayBaşkanlığının göstereceği lüzumüzerine Bakanlar Kurulunun” ibaresi “Cumhurbaşkanının” ve “Bakanlar Kurulu” ibaresi“Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş ve “, sıkıyönetim” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
Madde 12 – Yoklamada(1)bulunmıyan ve bulunamadıklarına dair bu kanunda yazılı bir mazeretgösterememiş olanlara (Yoklamakaçağı), (…)(1) yoklamadabulunarak (…)(1) asker edildikleri halde istenildikleri sırada gelmeyenlere veya gelipte askerlikyapacakları kıtalara gitmeksizin toplandıkları yerlerden veyayollardan savuşanlara (bakaya), askere girdikten sonra izin almaksızın savuşanlara (firar), askerde iken işleri içinveya hastalanarak izin veya tebdilihava aldıkları halde izin veya tebdilihava gününü geçirenlere de (izinsiz), yirmi yaşlarına girmiş oldukları halde isimlerini nüfus (…)(1) kütüğünegeçirmemiş bulunanlara da (saklı) denir. Alelümumaltı ay ve daha fazla talim görmüş erbaş ve ere (usta asker), altı aydan dahaaz talim görmüş veya hiç talim görmemiş erbaş ve ere (acemi asker)denir. (1)
Askeralma İşlemleri(2)
Madde 13 – (Değişik:22/5/2012 - 6318/3 md.)
Askeralma işlemleri Millî Savunma Bakanlığınca yürütülür.
Yoklama
Madde 14 – (Değişik: 22/5/2012 - 6318/4 md.)
Yükümlülerin sağlık muayenelerinin yapılarakaskerliğe elverişli olup olmadıkları, öğrenimdurumları, meslekleri ve niteliklerinin belirlenmesi işlemine yoklama denir.
Askerlikçağına gireceklerin kimlik bilgileri İçişleri Bakanlığınca her yıl ekim ayında Millî Savunma Bakanlığına bildirilir.
Askerlikçağına girenler ile bunlarla işleme tabi olanların yoklaması, her yıl 1 Ocakgünü başlar ve o yıl askerlik çağınagiren doğumluların silah altına alınacağı ilk celp ve sevk tarihinin bitiminekadar devam eder.
(Değişik dördüncüfıkra: 3/10/2016-KHK-676/48 md.; Aynen kabul: 10/11/2016- 6758/41md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/41 md.) Yükümlülerin sağlık muayeneleri Türk Silahlı Kuvvetleri sağlık yeteneğine ilişkinyönetmelikte belirtilen usul veesaslara göre yapılır. Bu muayeneler,askerlik şubesinin bulunduğu yerde öncelikle varsa kayıtlı olduğu aile hekimi tarafından, yoksa en yakın resmi sivil sağlık kuruluşunda tek tabip tarafından yapılır. Aile hekimlerince veya resmi sağlık kuruluşuncahakkında karar verilmeyenler Sağlık Bakanlığınca belirlenen en yakın yetkili sağlık kurullarına sevk edilir.
–––––––––––––––––
(1)22/5/2012tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasındayer alan “Son yoklamada” ibaresi“Yoklamada” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkrada yer alan “son”, “numara ileveya numarasız” ve “ve ahziasker” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır.
(2)Bu maddeninbaşlığı “Askerlik daireleri” iken, 22/5/2012 tarihlive 6318 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle metne işlendiği şekildedeğiştirilmiştir.
(Değişik beşinci fıkra:3/10/2016-KHK-676/48 md.; Aynen kabul: 10/11/2016-6758/41 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/41 md.) Yükümlüler hakkındaertesi yıla bırakma,sevk geciktirmesi veya askerliğe elverişlideğildir kararlı sağlık raporlarını tanzim etmeye yetkili makam, Sağlık Bakanlığınca belirlenenyetkili sağlık kuruluşu sağlık kuruludur. Ancak, yatalaklar ile gözle görülür rahatsızlığı bulunanlarhakkında ertesi yıla bırakma, sevk geciktirmesi veya askerliğe elverişli değildir kararlı sağlık raporları, askerlikşubesi başkanı veya vekili ile mülki amirliklercegörevlendirilen resmi iki sivil (varsa biri aile hekimi) tabipten teşkiledilecek geçici sağlık kuruluncaverilebilir. Geçici sağlık kurulunca karar verilemeyen yükümlüler askerlik şubelerince Sağlık Bakanlığınca belirlenen en yakın yetkili sağlık kurullarına sevk edilirler.
(Değişik yedincifıkra: 15/8/2016-KHK-674/45 md.; Aynen kabul:10/11/2016- 6758/41 md.) Bumadde kapsamında yapılacak sağlık muayenelerinden herhangi bir ücret veya katkı payı alınmaz.
Askere sevkedileceklerin sınıflandırma işlemleri, Millî Savunma Bakanlığı tarafından yürürlüğekonulan yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre yapılır.
Madde 15-16 – (Mülga: 27/7/1970 - 1315/3 md.)
Askerlikçağına girenlerin yoklamalarının nasıl yapılacağı İlk yoklama
Madde 17 – (Mülga: 22/5/2012 - 6318/22 md.) Madde 18 – 19 – (Mülga: 27/7/1970 - 1315/3md.) Son yoklama
Madde 20 – (Mülga: 22/5/2012 -6318/22 md.) Madde 21 – (Mülga:22/5/2012 - 6318/22 md.) Madde 22 –(Mülga: 22/5/2012 - 6318/22 md.) Madde23 – (Mülga: 22/5/2012 - 6318/22 md.) Madde 24 – (Mülga:22/5/2012 - 6318/22 md.)
Madde 25 – (Değişik: 15/8/2017-KHK-694/3 md.; Aynen kabul:1/2/2018-7078/3 md.)
Millî Savunma Bakanlığıtarafından, o yıl askerlik çağına girenler ile bir öncekisene ertesi yıla terk edilenlerinyoklamalarının yapılacağı hususu, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ve diğer ulusal yayın yapan televizyon veradyo kanalları aracılığıyla zorunlu yayın kapsamında duyurulur. Bu duyuru yükümlülere tebliğ mahiyetindedir.
Madde 26 – (Değişik:21/5/1992 - 3802/3 md.)
(Değişik birinci fıkra: 22/5/2012 - 6318/5md.) Çağrılan kişiler, Türkiye Cumhuriyetikimlik numarası bulunan kimliğini veöğrenim durumlarını gösterir belgelerile birlikte yurt içinde askerlikşubelerinde, yabancı ülkelerdeise bulundukları yerin elçilik veya konsolosluklarında bizzat bulunmaya mecburdurlar. Bizzat bulunamayacak derecedehastalık veya engelliolanlarla, hükümlü, tutuklu veya lise veya yükseköğrenimde olup henüzokullarını bitirmemiş olanlarhastalıkları veya engellilikleri hakkında usulüne uygun rapor veya okumakta olduklarıokuldan verilmiş veya elçilik veya konsolosluklardan onaylı öğrenim durumlarını gösterir belge göndermeye ve hükümlülük veya tutukluluklarınınnedenini bildirmeye, askerlik şubelerive elçilik veya konsolosluklar da bu husustan haber verilmiş olsun olmasınihtiyar meclis ve heyetlerinden ve sair kişilerden ve ilgili kurumlardan yapılacak işlemleri sormayave askerliklerini bu sorgu neticesine ve muayenelerine göre kararlaştırmaya mecburdurlar.
İlçeleridışındaki askerlik şubelerine ve elçilik veya konsolosluklara gidenlerinyapılan yoklamaları, bekletilmeksizin yerli askerlik şubelerine, varsa rapor ve öğrenim belgelerive hapislik veya tutukluluknedenleri ile birlikte bildirilir ve bu gibilerin askerlikleri bu bilgileregöre kararlaştırılır.
Askerliğe elverişliolmadıklarını öne sürerekbulundukları yabancı ülkelerdeki elçilik veyakonsolosluklara başvuranların sağlık muayeneleri, elçilik veya konsolosluklartarafından uygun görülen resmihastanelerde yaptırılır ve bu muayene sonucu alacakları raporlar elçilik veya konsolosluklar tarafından onaylanarakMilli Savunma Bakanlığına gönderilir. Bunların askerlik işlemleri, Milli SavunmaBakanlığı tarafından raporlarıüzerinde yapılacak incelemesonucu kararlaştırılır. Bukararlara itiraz halinde, yurt içindeki Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarında yaptırılacak muayenesonucu verilecek raporlara göre işlem yapılır. Askerliğe elverişli olmadıklarına karar verilenlerden askerliğeelverişli oldukları şikayetveya ihbar edilenlerin durumları, Milli Savunma veDışişleri Bakanlıkları tarafından müştereken mahallinden araştırılır, araştırma sonucu askerliğe elverişli olduklarınakanaat getirilenler, yurt içinde tam teşekküllüSağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarına sevk edilerek, sağlıkkurulları tarafından verilecek raporlara göre kesin işleme tabi tutulurlar. (1)
Madde 27 – (Mülga: 22/5/2012 - 6318/22 md.)
___ _ _ _
(1) 3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 49 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “askerihastanelerde” ibaresi “Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarında” şeklind e ve aynı fıkrada yer alan “askerihastanelere” ibaresi “SağlıkBakanlığınca belirlenen yetkilisağlık kurullarına” şeklindedeğiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihlive 7070 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyleaynen kabul edilerekkanunlaşmıştır.
Madde 28 – (Değişik: 22/5/2012 - 6318/6 md.)
Yoklamaları yapılanlar, askerliğe elverişli olanlar veya askerliğe elverişliolmayanlar olarak ikiye ayrılırlar.Askerliğe elverişli olmayanlar asker edilmezler.
(Değişik:22/1/2015-6586/13 md.) Askerliğeelverişli olup olmadıklarının tespitiiçin memuriyet mahalli dışındaki Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarına gönderilmelerinde zaruret görülenlerin harcırahı, 10/2/1954 tarihlive 6245 sayılı Harcırah Kanununun 8 inci maddesine göre ödenir.Ayrıca, bunların konaklama giderleri anılan Kanunun 33 üncü maddesinin (d) fıkrasında yer alan hükümleregöre ödenir. (1)
Madde 29 – (Mülga:22/5/2012 - 6318/22md.)
Madde 30 – (Değişik: 5/2/2009- 5837/9 md.)
Yoklama,(2)sırasında, askerlik şubesine veya yurtdışı temsilciliklerine gelmemiş ve 26 ncı madde gereğince gelmemesebebini bildirmemiş kişiler,yoklama kaçağı olarak kabul edilir.(2)
Yoklamakaçakları, askerlik ödevlerini yerine getirmek maksadıyla yakalanmaları için Milli Savunma Bakanlığınca İçişleri Bakanlığına, askerlik şubelerince de mahallinen büyük mülki amirine bildirilirler. Yakalanarakmuhafaza altına alınan yükümlüler, vakit geçirmeksizin ve engeç yirmidört saat içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilirler. Askerlikşubesince teslim alınamayan yükümlüler, ilgili kolluk kuvveti tarafından hazırlanan tutanağa istinaden derhal serbestbırakılırlar.
Madde 31 – (Mülga:22/5/2012 - 6318/22md.)
Madde 32 – (Mülga: 22/5/2012 -6318/22 md.) Madde 33 – (Mülga:27/7/1970 - 1315/3md.)
Kısa hizmet
Madde 34 – (Mülga:27/7/1970 - 1315/3md.)
Ertesi seneye bırakma
Madde 35 – (Değişik: 20/11/1935 - 2850/1 md.)
(Değişikbirinci cümle: 22/5/2012 - 6318/8 md.) Yoklama sırasında aşağıdagösterilen nedenlerle askerlikyapamayacakları anlaşılanların işlemleriertelenir:
A) Vücudları askereyarıyacak derecede büyümemişolanlar.
B) Zamanın geçmesiyle veya tedavi ile geçecek illet vehastalıkları olduğu sıhhi muayene neticesindeanlaşılanlar ve mevkuf veya mahpus olanlar (bunlardan işbu kanunda yazılıçağırılma zamanına kadariyileşecekleri veya mahpusiyetleri biteceği anlaşılanlar ertesi seneyebırakılmayıp bedeni kabiliyetlerine göre asker edilirler).
 |
(1)3/10/2016tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 50 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “askerhastanesine” ibaresi “SağlıkBakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarına” şeklinde değiştirilmiş,daha sonra bu hüküm 1/2/2018tarihli ve 7070 sayılı Kanunun43 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
(2)22/5/2012tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Sonyoklama” ibaresi “Yoklama”, şeklindedeğiştirilmiştir.
C) (Değişik: 22/5/2012- 6318/8 md.) Lise veya dengi okullarile fakülte ve yüksekokullardaöğrenim görenlerin askerlikleri, 29 yaşını geçmemek üzere mezun oluncaya veya ilişikleri kesilinceye kadar ertelenir.
Bitirdiğiokulun dengi veya daha alt seviyedeki bir öğretim kurumuna kayıt yaptıranların askerlikleri ertelenmez.
Çift anadal programına kayıtlıyükümlülerin bir programdan mezun olmaları halindeaskerlik erteleme işlemleri diğer anadal programındaki öğrenciliğine göre yürütülür.
86 ncı veya89 uncu maddelere tabi olduktan sonra okula kayıt yaptıranların askerlikleri ertelenmez.
Yurt dışındayükseköğretim kurumlarında öğrenimgörenlerin askerlikleri, öğrenciliklerinin yetkili Türk makamlarınca tanınmasını müteakip yukarıdaki esaslara göre ertelenir.
Öğrencilerinokul kaydı, ilişik kesme, mezun olma gibi her türlü durum değişiklikleri okullarınca iki ay içerisinde kayıtlı bulundukları askerlik şubelerine bildirilir.
29 yaşınakadar askerlikleri ertelenenler, seferberlik halinde lüzum ve ihtiyaca göreaskere sevk edilirler.
(Ek fıkra: 12/7/1941-4092/1; değişik: 9/5/1967- 865/1 md; Mülga: 27/7/1970-1315/3
md.)
D) (Değişik: 22/5/2012- 6318/8 md.) Savaş zamanı hariç olmaküzere, bir baba veya
ananıniki oğlundan biri askerdeyken diğer oğlu, ikiden fazla oğlu olanlardan ikisiaskerde iken diğerleri, oğullarındanbiri muvazzaf askerlik hizmetini bitirinceye kadar askere sevk edilmezler. Bu bendin uygulanmasında 20 yaşından küçükolanlar ile geçime yardım edemeyecek derecedeki maluller hesaba katılmaz. Bu işlemler celp ve sevk zamanındasevkin geciktirilmesi, birlikte askerealınacaklar için ise baba veya ana hangisinin bırakılmasını isterse, onunbırakılması sure- tiyle yapılır.
E) (Ek: 17/2/1947 -5010/1 md.; Değişik: 11/6/2008 - 5768/1 md.) Millî Savunma Ba- kanlığınca belirlenecek esaslar çerçevesinde; (1)
1) 8/6/1984 tarihli ve 217 sayılı Devlet PersonelBaşkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamekapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarında görevli olup hizmetinin özelliği sebebiylesevkinin tehirine ihtiyaç duyulan kamu personelinin,
2) Devlet veyakendi hesaplarına yurt içinde veya yurt dışında staj, yüksek lisans, ihtisas veya doktora yapanların,
bağlı olduklarıbakanlığın, Cumhurbaşkanlığı ile Türkiye Büyük Millet Meclisigibi herhangi bir bakanlığabağlı veya ilgili bakanlığı bulunmayan kurum personeli ile staj, yüksek lisans,ihtisas veya doktorayapanların ilgili kurum amirinin teklifiüzerine, 35 yaşınıdoldurdukları yılın sonuna kadar, (1)
–––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu bentte yer alan “Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği” ibaresi“Cumhurbaşkanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.
3) Aktif spor hayatının aşağıda belirtilen şartlardadevam ettiğinin belgelendirilmesi ve müteakipsevk tehirleri için Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek oran kadar kadroyagirmek kaydıyla;
a) Olimpiyatoyunları, Dünya ve Avrupa şampiyonaları ile uluslararası müsabakalarda ilk üç dereceye giren sporcular ile bu dereceleri alan takımların kadrolarında yer alan sporcuların,
b) A Büyükler Milli Takım kadrolarında yer alan sporcuların,
c) TürkiyeProfesyonel 1 inci veya 2 nci futbol liglerinde yer alan takımlarınkadrolarında bulunan profesyonel futbolcuların,
ç) Üç vedaha fazla ligi bulunan diğer spor dallarında, en üst iki ligde yer alantakımlar ile en az iki ligi bulunanspor dallarında, en üst ligde yer alantakımların uluslararası kuralların öngördüğü sayıdaki sporcuların,
Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün veya ilgili özerk federasyon başkanlıklarının teklifi üzerine, 38 yaşını doldurduklarıyılın sonuna kadar,
askere celp ve sevkleritehir edilebilir.
86 ncı veya 89uncu maddelere tabi olanlarınsevkleri tehir edilmez. Ancak, 86ncı veya 89 uncu maddeye tabi olanyükümlülerden, sevk tehir işlemine neden olan görev, staj, yüksek lisans, ihtisas veya doktora öğrenimi ilesporcuların erteleme kapsamındaki kulüpleri ile sözleşme başlangıç tarihleri, yoklama kaçağı veya bakaya kaldıklarıtarihten önce olanların sevk tehiri işlemi yapılabilir.
Askere celpve sevki tehir edilenler, tehir müddetinin bitiminden önce sevk tehirine sebep olan çalışmalarını veya öğrenimlerini bıraktıklarında veya sözleşmesi feshedilen, hak mahrumiyeti cezasıverilen, erteleme kapsamında bulunmayan liglerdeki takımların kadrolarına geçen sporcuların durumu, tehir teklifiniyapan makamlar tarafından, iki ay içinde Milli Savunma Bakanlığına bildirilir. Bu yükümlülerin sevk tehir işlemleri,Milli Savunma Bakanlığınca iptal edilir. Sevk tehirinin iptalinigerektiren durumun zamanındaMilli Savunma Bakanlığına bildirilmemesi, teklif yapan makamların ve hakkında sevk tehiri teklifinde bulunulanların sorumluluğunu ortadankaldırmaz.
Sevk tehirişartlarını taşımadığı, bilgi veya belgeleri gerçeği yansıtmadığı halde askere sevkinin tehir edildiği tespit edilenlerinaskerlik işlemleri, sevk tehiri işlemi yapılmadan önceki durumları, sevk tehiri şartlarını kaybettiği tespit edilenlerinise, sevk tehiri şartlarını kaybettikleri tarihteki durumlarıdikkate alınarak yürütülür. Askerlik işlemlerinin yürütülmesine ilişkin görevlerini veya sorumluluklarını zamanındayerine getirmediği tespit edilenler hakkında(…)(1)
93 üncü veya 100 üncü maddeler gereği gerekli kovuşturmalar başlatılır, ancak bu durum yapılacakolan diğer adli işlemlere engel teşkiletmez.(1)
Sevk tehiri işlemlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
–––––––––––––––––
(1) 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 8 inci maddesiylebu fıkrada yer alan “92 nci,” ibaresimadde metninden çıkarılmıştır.
F) (Ek: 17/5/1961 - 303/1 md.) Yükseköğrenim mezunlarından mesleklerine ait staj veihtisaslarını ikmal ettikten sonra, yurt içinde veya yurt dışında,çalıştıkları bilim dallarına dünya ölçüsündebir yenilik veya ilerleme getiren orijinal araştırmalarda bulundukları,çalıştıkları ilim müesseselerincetevsik ve talep edilenlerin askere celp ve sevkleri, Milli Savunma Bakanlığınca 36 yaşını dolduruncaya kadar geri bırakılabilir.
G) (Ek: 27/4/1976 - 1983/1 md.; Değişik: 2/7/2005 - 5380/1 md.) Oturma veyaçalışma iznine sahip olarak işçi,işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatı ile yabancı ülkelerde bulunanyükümlüler, durumlarını ispata yarayan belgelerile bağlı bulundukları Türk konsolosluklarınabaşvurmaları hâlinde, bunların (…)(1) yoklama, celp ve sevk gibi hertürlü askerlik işlemleri, MillîSavunma Bakanlığı tarafından belirlenecek usûl ve esaslara uygun olarak 38 yaşını tamamladıkları yılın sonunakadar ertelenebilir. (1)
Ertelemeşartlarına haiz olmadıkları anlaşılanlar veya erteleme sebebi ortadankalkanlarla kendi istekleriyleerteleme hakkından vazgeçenlerin ertelemeleri iptal edilerek, askere sevkleri sağlanır. (2)
Madde 36 – (Değişik:22/5/2012 - 6318/9 md.)
Emsali doğumluların yoklaması sırasında lise veya dengi okuldan mezun olduğunu belgeleyenlerin askerlikleri üç yıl,fakülte veya yüksekokuldan ilişikleri kesilenlerle yüksekokul mezunlarının askerlikleri ise 29 yaşınıtamamladıkları yılın sonu esas alınarak iki yıl süreyle ertelenir. Bunlar,ertelemelerinin sona ereceği yıl muayeneleri yapılarak o yıl askerlik çağına giren doğumlularla işlem görür.
Askerlikleri ertelenenler askere sevklerini talep edebilirler.
Erteleme süresi içerisinde yükseköğretim kurumuna kayıt yaptıranların askerlikleri öğrencilik nedeniyle ertelenir.
Askerlik çağınagirmeden önce lise veya dengi okullar yahut yüksekokullardan mezun olanlar ile fakülte veya yüksekokuldanilişiği kesilenlerin ertelemeleri, askerlik çağına girdikleri yıldan itibaren başlar.
Dört yıl vedaha uzun süreli yükseköğretim kurumlarından yahut bunların dengi olduğu kabul edilen okullardan mezun olanyükümlülerin askere sevkleri, istekleri halinde mezuniyet tarihinden itibaren iki yıla kadar, yükseklisans eğitimini tamamlayanların ise bir yıla kadar tehir edilebilir. Yurt dışındaki öğrenimkurumlarından mezun olanlara,talepleri halinde, denklikişlemlerini tamamlayabilmeleri için ayrıcabir yılı geçmemek üzere sevk tehiri hakkı tanınabilir.
Bu maddeninuygulanmasına ilişkin usul ve esaslarMillî Savunma Bakanlığınca belirlenir.
——————————
(1) 22/5/2012tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “son”ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
(2) Hernekadar2/6/1929 tarih ve 1507 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde, bu maddenin (H) fıkrasının ilga edilmiş olduğu belirtilmiş ise de,maddenin bu tarihten önceki ve sonraki metinlerinde böyle bir fıkra mevcutdeğildir.
Madde 37 – (Değişik: 22/5/2012- 6318/10 md.)
35 inci maddeninbirinci fıkrasının (A) ve (B) bentleri uyarınca haklarında ertesi seneye bırakma kararı verilenler her yılmuayeneye tabi tutulurlar. Zafiyet ve maluliyetleri beş sene süreyledevam edenler hakkındaaskerliğe elverişli olup olmadıkları kararıverilir.
Savaşzamanında ertesi seneye bırakılmışların yeniden muayenesi ile askeregönderilmesi hususunda Millî Savunma Bakanlığınca karar verilebilir.
Madde 38 – (Değişik:22/5/2012 - 6318/11 md.)
Yoklamakaçaklarının muayenesi 14 üncü madde esaslarına göre yürütülür. Bunlardan haklarında verilen sağlık kararına itirazedenler yeniden muayeneye gönderilir. Ancak, yeniden muayeneye gönderilenlere yol ve iaşe bedeli ödenmez.
Madde 39 – (Değişik: 11/2/2014- 6519/2 md.)
Barışta,muvazzaf ve yedek erbaş ve erlerden askere çağrıldıkları sırada tutuklu veya hükümlü bulunanlar, tahliyelerine kadar sevk edilmezler. Bunlardan askerlikle ilişiği olanlar tahliyelerinde serbest bırakılmayarak, ilgili kolluk kuvvetlerince askerlik şubelerine teslim edilirler.
Askerealınmadan önce veya askerî yargının görev alanına girenler hariç askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı, bir yıl ve daha azsüreli hürriyeti bağlayıcı bir ceza, kısa sürelihapis cezaları yerine hükmedilen 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk CezaKanununun 50 nci maddesinin birincifıkrasının (c), (e) ve (f) bentlerinde yazılı tedbirler veya adli para cezasına mahkûm edilen er ve erbaşlar ile yedeksubaylar hakkında verilen ceza ve tedbirlerin yerine getirilmesi askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılır. Bu durumdakiler terhis edildikleri zaman serbest bırakılmayıp cezalarının çektirilmesi için kıtalarınca bulundukları yer Cumhuriyet başsavcılıklarına teslim edilirler.
Bir yıldanfazla hürriyeti bağlayıcı cezaya hükmedilenler kıtalarınca bulundukları yer Cumhuriyet başsavcılıklarına teslim edilirler. Tahliye olanlar geri kalan askerlikhizmetleri tamamlatılmak üzere en yakın askerlik şubesineteslim edilirler.
İnfazları geri bırakılan mahkûmiyetler için zamanaşımı işlemez.
Madde 40 – (Mülga:22/5/2012 - 6318/22md.)
Askerebüsbütün yaramıyacakları anlaşılarak askerliktençıkarılacak olanlar
Madde 41 – (Değişik: 27/7/1970 - 1315/1 md.) (1)
Askere elverişliolmıyanlardan idarece lüzumlu görülenler, Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarına sevkedilirler. Hastane sağlık kurullarınca yeniden yapılan muayeneleri sonundaaskerliğe elverişli oldukları anlaşılanlar asker edilirler.
Muvazzaflıkhizmeti için erbaş ve erin çağrılması ve sevki
Madde42 – (Değişik: 22/5/2012 - 6318/12 md.)
Yoklamalarıneticesinde askerliğe elverişli oldukları tespit edilenler Millî Savunma Ba- kanlığıtarafından belirlenecek esaslaragöre askere sevk edilirler.
Madde 43 –(Mülga: 5/2/2009 - 5837/16 md.) Madde44 – (Mülga: 5/2/2009 - 5837/16 md.) Madde45 – (Değişik: 5/2/2009 - 5837/11md.)
Sevke tabiyükümlülerin listeleri, askerlik şubelerinde ilan edilir. Ayrıca bu listeler,celp dönemleri dışındaki sevklerde veolağanüstü durumlarda mülki amirlikler vasıtasıyla, köy ve mahallemuhtarlıklarında da ilan edilir.
(Değişikikinci fıkra: 15/8/2017-KHK-694/4 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/4 md.) Celp ile ilgili hususlar,Milli Savunma Bakanlığıtarafından Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ve diğerulusal yayın yapan televizyon ve radyo kanalları aracılığıyla zorunlu yayınkapsamında duyurulur ve yurtdışı temsilciliklerine bildirilir. Bu ilan ve duyuru yükümlülere tebliğ mahiyetindedir.
Madde 46 – Köy ve mahalle ihtiyarmeclisi ve heyetleri, kendilerine verilen cetvellerde isimleri yazılı askerleriçağırarak istenilen güne kadar hazırlanmalarını söylerler. Köy ve mahallelerindeolmayıp da başka yerlerde bulunanların nerede bulunduklarını ve ne işyaptıklarını ana, baba, kardeş ve sair akrabalarından veya bildiklerinden sorup soruşturarakbulundukları yerleri bilinmiyenlerinne vakitten beri köy ve mahalleden çıkmış olduklarını keza anlıyarak defterdeki isimleri karşısına yazar vecetvelin altını tasdik ederler. Bu cetveli ve istenilenleri çağrılan günde beraber alarak en büyükpolis amirine veya jandarma kumandanına teslim ederler. Bunlar da işbu cetvelleri ve beraber gelenleri askerlik şubelerine gönderirler.
Madde 47 – (Değişik: 5/2/2009- 5837/12 md.)
(Değişik birinci fıkra:31/3/2011-6217/1 md.) Askere sevk için çağrıldıkları halde;
a) Kendisinin tutukluluğu veya hükümlülüğü ya da herhangibir resmi sağlıkkurumu raporuyla belgelendirilmiş istirahat gerektiren hastalığı,
b) Ana, baba, eş, kardeş veya çocuğunun resmi sağlık kurumuheyet raporuyla belgelendirilmiş hayati tehlike içinde olduklarınıgösteren hastalığı,
c) Sevkten önceki veya sonraki onbeş gün içindeikinci derece dâhilkan veya kayınhısımlarından birinin ölümü,
d) Sevkten önceki veya sonraki onbeş gün içindekendisi veya ikinciderece dâhil kan veya kayın hısımlarından birininevlenmesi,
 |
(1)3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu maddede yer alan“askeri hastaneye” ibaresi “SağlıkBakanlığınca belirlenen yetkilisağlık kurullarına”, “Askerihastane sağlık” ibaresi“Hastane sağlık” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018tarihli ve 7070 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır.
e) Sevkten önceki veya sonrakiiki ay içinde çocuğunun doğması,
nedeniyleaskerlik şubesine gelemeyecek olanlar, bu mazeretlerini kanıtlayan belgeleri askerlikşubesinde bulundururlar. Bunlar hakkında bakaya işlemi yapılmaz.Bu mazeretler dışındaki nedenlerle sevkin son gününekadar askerlik şubesine gelmeyenler ile gelip de sevk evrakını alanlardan, kendilerine verilen yol süresi sonundabirliğine katılmayanlar, bakaya olarak kabul edilirler.
(Ek: 11/2/2014 - 6519/3 md.) Tabioldukları celp döneminde silah altına alınacakları bildirilmiş olan yedek subay aday adaylarından, sevk öncesi hazırlıkişlemlerini yaptırmak maksadıyla belirlenen tarihlerde yurtiçinde askerlik şubesi başkanlıklarına gelmeyenler, yabancı ülkelerde bulundukları yerin elçilik veyakonsolosluklarına müracaat etmeyenler ile sınıflandırılan yedek subay adaylarından askerlik şubesibaşkanlıklarına gelip sevk tarihlerinde sevk evrakını almayanlar yahut sevk evrakını alıp kendilerine verilen yolsüresi sonunda sınıf okulu veya eğitim merkezinekatılmayanlardan birinci fıkrada belirtilen mazeretleri bulunmadığıanlaşılanlar bakaya olarak kabul edilirler.
Bakayalar, askerliködevlerini yerine getirmekmaksadıyla yakalanmaları için Milli Savunma Bakanlığınca İçişleri Bakanlığına,askerlik şubelerince de mahallin en büyük mülki amirine bildirilirler. Yakalanarak muhafaza altına alınanyükümlüler, vakit geçirmeksizin ve en geçyirmidört saat içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilirler. Askerlikşubesince teslim alınamayan yükümlüler, ilgili kolluk kuvvetitarafından hazırlanan tutanağaistinaden derhal serbestbırakılırlar.
Madde 48 –(Mülga: 22/5/2012 - 6318/22 md.) Madde 49 – (Mülga:22/5/2012 - 6318/22 md.)
Madde 50 – Sevkolunan erbaş ve er,hangi kıtalara verilirlerse o kıtanın kumandanı geldiği tarihi sevk pusulasının ikinci nüshasına işaret vetasdik ederek şubesine gönderir. Haberi gelmiyenlerin nerelereverildiklerini şubeleri sorup anlamağa ve künyelerine işaret etmeğe mecburdur.
Madde 51 – Askerlik şubeleri yoklama veasker toplanması zamanında kendi şubeleri erbaş ve eri hakkındayaptıkları muameleyi yabancılar hakkında da yapmağave neticeyi şubelerine haber vermeğe mecburdurlar.
Muvazzaflık hizmetlerini bitirmişerbaş ve erin terhisleri
Madde 52 – 5 inci maddede yazılımuvazzaflık müddetlerini bitirenlerin terhisleri ve yaşları bir olup evlerinde bulunan erbaş ve erin yedeğegeçirilmeleri ve yedeklik müddetlerini bitirenlerin askerlikçağından çıkarılmaları MüdafaaiMilliye Vekaletince Erkanı Harbiyeyi Umumiyeile kararlaştırılarak icap edenlere tebliğ olunur (Seferde bu muamele seferberliğin sonunabırakılır).
Madde 53 – (Değişik: 11/2/2014 - 6519/4 md.)
Terhis edilenyükümlüler için birlik komutanlığı veya kurum amirliğince terhis belgesi tanzim edilerek yükümlüye verilir vekayıtlı olduğu askerlik şubesine gönderilir. Eksik hizmetle terhis edilenlerin eksik hizmetleri ileaskerlik yükümlülüğü esnasında yerine getirilemeyen hiz- metten men cezalarınedeniyle eksik kalan hizmetler tamamlattırılır. Eksik kalan hizmetintamamlattırılması ile ilgili usul ve esaslar Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Millî Savunma Bakanlığıtarafından belirlenir.
Madde 54 – (Mülga: 22/5/2012 - 6318/22 md.) Madde 55 – (Mülga: 22/5/2012 - 6318/22 md.)
Madde 56 – Yedek erbaş ve er, doğdukları sene yedeği adını alırlar.
Yedek erbaş ve erin askereçağrılması ve sevki
Madde 57 – Yedeklerin celpleri keyfiyeti, Cumhurbaşkanı kararıyla icra olunur. (1)
Madde 58 – (Değişik: 17/4/1975-1892/1 md.) (2)
Yedek erbaş ve erler; olağanüstü haller (…) (2)veya savaş, seferberlik, asayiş ve eğitim vemanevra için sınıf ihtiyacına göre tamamen veya kısmen çağırılabilirler. (2)
Ancak eğitim veya manevra için çağırılmış olanlarıneğitim ve manevra süresi birbuçukayı geçemez olağanüstü hallerde bu süre Cumhurbaşkanı Kararı ile lüzumu kadar uzatılabilir. (2)
Hiç silah altına alınmamış olanlar dört ay süre ile, silah altına alınmış olup da dört aydan eksik eğitim görmüş bulunanlar ise gerektiğinde bu süreyi tamamlamak üzere askere alınırlar.
Madde 59 – (Değişik: 30/5/1974-1825/1 md.)
Yedek erbaş veerlerden genel seferberlikte celp ve davet olunanlar, bulundukları köy ve mahallelerde çağrılma için yapılacakilan saatinden başlayarak en çok altı saat içinde yola çıkmaya, köy ve mahallelerinin şubemerkezine olan uzaklığına göre şube merkezinde bulunmaya mecburdurlar.
Yabancı memleketlerde bulunanlar bulundukları yerin elçilik veyakonsolosluklarınca gazetelerle ilan yoluyle çağrılırlar. Bu çağrıda elçilikve konsolosluklar diğer yayın organlarından da faydalanabilirler. Bu çağrı üzerineyükümlüler pasaportlarını almak amacıyla gecikmeksizin altı saat içinde yola çıkarakbulundukları yerin elçilikveya konsolosluklarına olan uzaklığına göre anılan temsilciliklerde bulunmak zorundadırlar.
Bu süredensonra şube merkezine veya elçilik ve konsolosluklara gelenlerbakaya sayılır.
–––––––––––––––––
(1) 2/7/2018tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu maddede yer alan “ErkanıHarbiyei Umumiye ile kararlaştırılarak Heyeti Vekile kararınaiktiran ettirildikten sonra” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararıyla” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 2/7/2018tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasındayer alan “ile sıkıyönetim” ibaresimadde metninden çıkarılmış ve ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu”ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklindedeğiştirilmiştir.
Erbaş ve erlerin eğitim ve manevra için celbi, muvazzaf erbaş ve erlergibi yapılır. Dahili asayiş için celpleriseferberlik hükümlerine tabidir.
Madde 60 – Kısmi seferberlikteseferberliği ilan olunan mahaller halkından olup şubeleri haricinde bulunanlar yukarki maddelerdegösterilen zaman içinde bulundukları mahal askerlik şubelerine veya sefaret ve şehbenderhanelere gitmeğe mecburdurlar. Bunların sureti sevkleri verilecekemre göre yapılır.
Madde 61 – (Değişik:31/5/1944 - 4576/1 md.)
Hazarda veyaseferde silah altına çağırılan muvazzaf veya yedek erbaş ve er resmi veya hususi her türlü işlerinde kendilerinitemsil etmek üzere diledikleri bir şahsı ikinci fıkrada yazılı hükümlerdairesinde tanzim edilecekbir vekaletname ile de tevkil edebilirler. 3499 sayılı Avukatlık Kanununun hükümleri mahfuzdur.Şu kadar ki, alakalı mercilerce, bu erbaş ve erden avukatı bulunmıyanlar hakkında kendilerinin veya mümessillerinintalebi üzerine veya resen ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun465 inci maddesinin birinci fıkrasında yazılı şart aranmaksızın muzahereti adliyeye müteallikhükümler tatbik olunur.
Birincifıkrada yazılı vekaletnameler askerliğe daveti mütaakip ve kıtaya iltihaktanönce noterler, noterlik bulunmıyan yerlerdesulh hakimleri veya vilayet veya kaza jandarmakomutanları ile askerlik şubeleri reisleri ve kıtaya iltihaktan sonra daAskeri Adli hakimler, bölük komutanları veya bulundukları müesseseamirleri tarafından tanzim veya tasdik olunur. Bu vekaletnameler hiç bir harca ve resme tabi değildir.Bu maddeye tevfikantanzim kılınan vekaletnamelerin hükümleri erbaş ve erin terhislerinden iki ay sonrasınakadar devam eder.
Hazarda veyaseferde silah altına çağırılan muvazzaf veya yedek erbaş ve erlerin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanuniyle CezaMuhakemeleri Usulü Kanunundaki muameleler sebebiyle ibraz edecekleri fakirlik ilmuhaberleri bölük komutanları veyabulundukları müessese amirleri tarafından da verilebilir.
Yedek erbaş ve erden tecil edilecekler
Madde 62 – (Değişik: 22/5/2012- 6318/13 md.)
Barış zamanındaveya seferberlik halinde sağlık durumunda değişiklik olduğunu beyan eden yedek erbaş ve erler, durumlarınıaskerlik şubeleri tarafından sevk edilecekleri resmi sağlık kuruluşundanalacakları sağlık raporu ile belgelemek zorundadırlar. (1)
 |
(1)15/8/2016 tarihli ve 674 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle bu fıkrada yer alan“asker hastanelerinden” ibaresi “resmi sağlık kuruluşundan” şeklinde değiştirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 10/11/2016 tarihli ve 6758 sayılı Kanunun42 nci maddesiyle aynenkabul edilerek kanunlaşmıştır.
846-1
Madde 63 – Asayişi dahili veya her hangi bir seferberlik maksadiyle vukubulan içtimalardayedek erbaş ve erden hangi memuriyet ve hizmettebulunanların ve ne miktarının tecililazım geleceği daha vakti hazarda Cumhurbaşkanlığınca bir cetvel halindeyayımlanır ve tebliğ edilir. Bunlarve muvazzaf erbaş ve eri de dahil olmak üzere bilumum demiryolları ve bu yolların son istasyonları olan limanlarmemurin ve müstahdemin ve amelei daimesinden oldukları Vekaleti aidesinden verilecek defterlerle tebeyyün edenlerseferberliğin ilanından üç ay akdem işbuhizmet ve memuriyetlere tayin edilmiş olmak şartiyle seferberliğin ilk devrindetecil edilirler. Vekaleti aideleriişbu müeccel memurinyerlerine yaşlılarını ve askerlikçe ilişiğibulunmıyanları peyderpey tedarik ve ihzara mecburdurlar. Şu kadar kiseferin ilk devrinde inkişaf edecek vaziyetiumumiyeye nazaran bunlarıntebdil edilerek lüzumu miktarının silah altına alınmaları veya devamı tecilleri ve sairsuretle istihdamları hususu Cumhurbaşkanınca takdir ve tebliğ olunur ve seferin devamı esnasında görülecek hal ve vazıyete nazaran bu esası tanzim etmek için icap ettikçe aynı usulemüracaat olunur.Bu maddenin birinci fıkrasında zikredilen cetvellere dahil vazife erbabı talim vemanevra için silah altına celp edilmezler. İkinci fıkrada zikredilen şimendifer müstahdemininintalim ve manevrada silah altına celpleri keyfiyeti Nafıa Vekaletiyle Erkanı Harbiyei Umumiye arasında tesbitolunur.Mebuslar mebusluklarının devamı müddetince müecceldirler.Arzu edenler hizmeti askeriyelerini ifa ederler. (1)
(Ek fıkra: 11/1/1983 - 2778/2 md.) SilahlıKuvvetler bünyesinde veya yurt içive yurt dışı müttefik karargahlarındaçalışan sivil kilit ve uzman personelden Genelkurmay Başkanlığınca tespit edilenler, olağanüstü hal,seferberlik veya savaş halinin devamı müddetince ve bulundukları kadrolarda çalıştıkları sürece MilliSavunma Bakanlığınca ertelenirler. Bu personelin olağanüstü hal, seferberlik veya savaş halinin devamısüresince görevden ayrılmaları, bağlı bulundukları Komutanlığın iznine tabidir.İzin almaksızın görevi terk edenler3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun 66 ncı maddesine göre cezalandırılırlar.
|
(1) 2/7/2018tarihli ve 700 sayılı KHK’nin6 ncı maddesiyle, bu fıkradayer alan “ErkanıHarbiyei Umumiyenin de muvafakati lahik olmak şartiyleİcra Vekilleri Heyetincebir cetvel halindetesbit, Müdafaai MilliyeVekaletiyle sair icap edenlere” ibaresi“Cumhurbaşkanlığınca bir cetvel halinde yayımlanır ve” şeklinde ve “Başkumandanlıkve Heyeti Vekilece” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
Madde 64 – Askerlik şubeleri63 üncü maddeye tevfikan tecil olunanlardan başka daireleri dahilindeki bilumum resmi ve hususi hastanelerle hilaliahmer müesseselerinde ve Hükümetveya ahali ellerinde olup ordunun iaşe ilbas ve teçhiz ve esliha vemühimmatının tedarik ve ikmalinoktasından istifade edileceği Cumhurbaşkanının tasdikı ile tebeyyün eden veseddi hayatı umumiyeyi tazyik edecek olan fabrikave müesseseler ve kömür ve emsali maden ocaklarındave vesaiti nakliyei berriye ve bahriyede çalışan memurlar, usta ve mütehassısamelei daimenin esamii memuriyet ve hizmetleriyle işbu hizmet ve memuriyetlere ne vakit girmiş olduklarını gösterir tasdikli cetvellerini vaktihazarda Hükümet marifetiyle mensup oldukları fabrika ve müesseselerden alarak hazırederler ve birer suretini usulü veçhile Müdafaai Milliye Vekaletine gönderirler. Seferberliğin nev'ine göre bu gibilerdenseferberlik ilanından laakal üç ay evveltayin edilmiş olmak şartiyle hangilerinin tecil edilmesi icap edeceğiseferberlik emriyle beraber tebliğkılınır ve bu suretle tecil olunanların seferberliğin uzadığı müddetçetecillerine devam olunmasıve tamamının veya bir kısmınınaskere celbi sebkedecek teklif üzerine Cumhurbaşkanı karariyle İcra olunur.(1)
Madde 65 – 63,64 üncü maddelerde yazılı sebeplerle silah altına alınmaktan tecil edileceklerdenmaktu ve munzam olmak üzere iki nevi vergi alınır. Maktu vergi miktarı birsenei müecceliyet için seyyanen 25 liradır.Munzam vergi; kazanç, müsakkafat, arazi vergilerinin kezalikbeher senei müecceliyet için bir mislidir.Kazanç vergisi üzerindenalınan kesri munzamlar bu hesaba dahil değildir. Maktuvergi akabi tahakkukunda defaten, munzam vergiler asıllarına tebaan mütesavitaksitlerle tahsil olunur. Tecil edilmiş olanlar her hangi birtaksit zarfında tahtı silaha alınacakolurlarsa takip eden taksittenitibaren munzam vergileriterkin olunur.
Madde 66 – (Mülga: 22/5/2012- 6318/22 md.)
Madde 67 – Askerlik şubelerigösterilecek şahadetname veya verilecek haber ve alacakları cetveller üzerine ihtiyarmeclisi ve heyetlerinden vesair icap edenlerden yapacakları sorgu üzerine memuriyet ve hizmetashabının hizmet ve memuriyetlerine ve askerliğe elverişli olmayanların hekimlere muayene ettirilerek askerliğe elverişli olmama derecesine göre künyelerine, cüzdanlarına işaret eder ve altını tasdikeyler.(2)(3)
Madde 68 – Yukardaki maddeler veçhilehizmet ve memuriyetleri ve memuriyetlerin birindendiğerine bila fasıla geçmiş bulundukları halde tebdili memuriyetleri veaskerliğe elverişli olmadıkları hakkında vaktiyle haber vermemiş veşahadetname göstermemiş ve kayıtlarına işaretettirmemiş erbaş ve erin seferberlik ilanından sonraki iddialarıdinlenmez ve askerliğe elverişli olmadığı iddiasında bulunanlar arkadaşlariyle silahaltına alınarak gidecekleri kıtalarda muayeneolunurlar.İleli zahire müstesnadır. (4)
––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu maddede yer alan “taallükettiği Vekaletin teklifi ve İcra VekilleriHeyetinin” ibaresi “Cumhurbaşkanının” ve “İcra Vekilleri Heyeti” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 22/5/2012tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İlk ve sonyoklama heyetleri ve askerlik” ibaresi“Askerlik” şeklinde değiştirilmiştir.
(3)25/4/2013 tarihlive 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “çürüklerin” ve “çürüklükleri” ibarelerisırasıyla “askerliğe elverişliolmayanların” ve “askerliğe elverişli olmama” şeklindedeğiştirilmiştir.
(4)25/4/2013tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “çürüklükleri” ve “çürüklük” ibareleri sırasıyla “askerliğe elverişli olmadıkları”ve “askerliğe elverişli olmadığı” şeklinde değiştirilmiştir.
Madde 69 – (Değişik: 20/11/1935 - 2850/1 md.)
Seferberlikzamanlarında çağırılacak erbaş ve er ile muvazzaflardan beş sene ağır hapis ve daha ziyade cezayı müstelzim cürümlermüstesna olmak üzere diğer bir cürüm veya kabahat ile maznun veya mahkum (mevkuf veya mahpus olsun olmasın) olanlarınmuhakemeleri veya mahkumoldukları cezanın infazıterhislerine talik olunur.
Bu müddetler içindedava ve ceza müruru zamanları işlemez.
Madde 70 – (Değişik: 22/5/2012- 6318/14 md.)
Çağrılmazamanında hasta olduklarından dolayı katılamayan yedek erbaş ve erlerden bu durumlarını resmi veya askeri hekim yahutsağlık kurulu raporu ile tespit ettirenler herhangi bir cezai işleme tabi tutulmazlar. Ancak, iyileştiklerinde emsallerikadar hizmet yapmak üzere askere alınırlar.
Askerdebulunanlardan aileleri fakir ve muhtaç olanlara yapılacakyardım
Madde 71-73 – (Mülga: 11/8/1941 - 4109/14 md.)
Askerçağında bulunanların memleketlerinden hariceyolculuk yapabilmeleri
Madde 74 – Vilayetleri haricine çıkmakistiyen her erkek hüviyet cüzdanını yanında götürmeğeve esnayi seyahatte talep vukuunda polis ve jandarmalara göstermeğe mecburdur. Ellerindehüviyet cüzdanı bulunmayıp da bariz bir suretteaskerlik çağı haricinde görülenler (çocuk ve ihtiyarlar) müstesna olmak üzerediğerleri veya cüzdanı bulunup da işbu cüzdanlarının askerlik hanelerine ve yaşlarına nazaran ilk ve sonyoklamalarını yaptırdıklarına ve emsali silahaltına alınmış olanlardan askerliklerini ifa ettiklerine veya tehir veyatecil edildiğine dair kayıt gösteremiyenlerin henüz yola çıkmamışiseler hareketine ve bidayetin yolculuğamüsaade edilmez. Bu gibilerevapur veya şimendiferle yolculuklarıesnasında tesadüf olunursa halleri tetkik olunmak üzere çıkacakları iskeleveya istasyonların askerlik şubesine, yoksa zabıtasına ve zabıtaca da en yakın askerlik şubesine teslim olunur. Vesaiti saire ileyolculuk yapanlar ilk uğrayacakları şubelere teslim olunur. Bunlardanhüviyetleri sabit olanlarlaşubelerce takdir olunacakkefaleti nakdiyi verenler ahvali askeriyelerinin tetkikınadevam olunmak üzere seyahatlerinde serbestbırakılır. Hüviyeti sabit olmadığı gibi kefaleti nakdiyede irae edemiyenlerin ahvali ve askerlikçe ilişiği bulunmadığı şubece enseri vasıta ile tahkik olunur ve neticeitahkikata kadar kasaba haricineçıkmamak ve sabah akşam ispatı vücut etmek üzere mahalli zabıtasınateslim olunur (işbu tahkikat azami bir hafta içinde ikmal edilir).Tahkikat neticesindeaskerlikçe ilişiği olmıyanlar serbest bırakılır. İlişiği olanlar 83, 84, 85,86, 89, 96 ncı maddeler mucibincemuameleye tabidir. Bir hafta zarfında tahkikat ikmal edilemezse telgrafla ve bulunmadığı takdirde en seri vasıta ileyolcunun gideceği mahaldeki şube ve zabıtaya malumat verilerek muamelesi oraca tetkika devam edilmek üzere serbest bırakılır.
Madde 75 – (Mülga:22/5/2012 - 6318/22md.)
Madde 76 – Seferberlikte asker çağındabulunanların yolculukları hakkında Müdafaai Milliye Vekaleti,Dahiliye Vekaleti ile müştereken bu fasılda yazılı olan kayıtlardan başka tedbirler kullanabilir.
Kıtaattan izinli vetebdilihava suretiyle ayrılacak erbaşve er
Madde 77 – (Değişik:12/11/1980 - 2338/5 md.)
Erbaş ve erlerinizin süreleri muvazzaflık hizmetinin her ayıiçin iki gün olarak hesap edilirve bu izin süresi muvazzaflık hizmetinden sayılır. Bir yıl içerisinde verilenizin sürelerinin toplamı otuz günügeçemez. Muvazzaflık hizmetini yerine getirmek üzere kıt'a veya kurumlara katılmışolan erbaş ve erlere acemi eğitimini bitirmedikçe ve cezalılara ceza süresini tamamlamadıkça izin verilmez. (Değişik dördüncü cümle: 13/7/2013-6496/7md.)Yılda otuz günden fazla izinile acemi eğitimini tamamlamamış bulunan yükümlülerden fevkalade özürleri olduğu anlaşılanlara izin verebilmek hakkıasgari alay ve eşiti komutanlığına (Deniz ve Hava Kuvvetleri ile JandarmaGenel Komutanlığı ve Sahil GüvenlikKomutanlığında eşiti) aittir.(Değişik son cümle: 22/1/2015 -6586/14 md.) İzin, istirahat veya hava değişimine gönderilecek olan erbaş ve erlerin ne kadar süreyleizinli, istirahatli veya hava değişimli olduklarını gösterir belge birlik komutanlıklarınca yükümlülere elden verilir, ayrıca bu belgelerin bir nüshası da yükümlülerin terhislerinde kıta şahsidosyası ile birlikteaskerlik şubesine gönderilir.
Acemieğitimini tamamlayanlara kanuni izinlerinden sayılmak üzere, yol dahil on güne kadar izin verilebilir.
(Ek fıkra: 20/11/2007-5713/2 md.; Değişikfıkra: 2/1/2017-KHK-680/24 md.; Aynen kabul:1/2/2018-7072/23 md.) Askerlik hizmetinin gerektirdiği görev veyükümlülükleri yerine getirmekonusunda gayret ve çalışmaları sonucu emsalleri arasında üstün başarı gösterenerbaş ve erlerden, muvazzafaskerlik hizmetleri boyunca,disiplin amiri, disiplinkurulu veya mahkemelerden herhangi bir ceza almamış olanlara,asgari Tugay Komutanlarının (Deniz Kuvvetleri veHava Kuvvetleri Komutanlıklarında eşidi), Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığında ise asgari AlayKomutanı veya eşidinin onayı ile birinci fıkrada yazılı izinlere ek olarak 5 inci maddenin birinci fıkrasına tâbi erbaşve erler için azami yedi güne, 5 inci maddeninikinci fıkrasına tâbi erbaş ve erler için azami üç güne kadar ilave izinverilebilir. Verilecek bu ilaveizinlerin usul ve esasları ilgisinegöre Genelkurmay Başkanlığı,Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenir.
(Ek fıkra: 20/11/2007-5713/2 md.) Radyoaktifışınla çalışan erbaş ve erlere, radyoaktif ışınlayaptıkları bir yıl hizmete karşılık otuz gün sıhhi izin verilir. Bu hizmetinbir yıldan az ya da çok olması durumunda verilecek izin süresi, otuz günlük izin süresi birimine orantılıolarak belirlenir ve verilir.
(Ek fıkra: 25/11/2010-6082/1 md; Değişik:26/6/2012-6336/9 md.) Muvazzaflık hizmetiesnasında eşi doğum yapan ya da ikinci derece dâhil kan ve sıhrihısımlarından biri vefat eden, erbaşve erlere, talepleri üzerine asgari tugay/alay ve eşidi (Jandarma GenelKomutanlığı, Sahil GüvenlikKomutanlığı ile Deniz/Hava Kuvvetleri Komutanlıklarında eşidi) birlikkomutanlığının onayı ile birincifıkrada yazılı izinlere ek olarak 10 gün izin verilir. Bu izin süresimuvazzaflık hizmetinden sayılır.
(Ek fıkra: 22/1/2015 - 6586/14 md.) Bumaddede yazılı izinlerin dışında izin vermeye,Cumhurbaşkanı yetkilidir. Verilecekbu izinlerin askerlikhizmetinden sayılıp sayılmayacağı Cumhurbaşkanı kararında gösterilir. (1)
Madde 78 – (Değişik: 4/4/1929- 1413/6 md.)
(Değişikbirinci fıkra: 11/2/2014 - 6519/5 md.) Erbaş ve erlere verilen havadeğişimi ve istirahat sürelerinintoplam otuz güne kadar (dâhil) olan kısmı muvazzaf askerlik hizmetlerinden sayılır.
Muvazzaf hizmetlerini bitirmiş oldukları halde görülen lüzum üzerine terhisleri geciktirilmiş olanlara yedek ve cezalı erbaş ve erdentebdilhavaya gidenlerin ve izin alanların tebdilhavave izin müddetleri, ne kadar olursa olsun tamamiyle hizmet ve cezalarından sayılır.
(Mülga üçüncüfıkra: 11/2/2014 - 6519/5 md.)
(Ek:12/11/1980- 2338/6 md.; Değişik dördüncü fıkra: 11/2/2014 - 6519/5 md.) 1076 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca,erbaş ve er statüsüne geçirilenlere verilen hava değişimi ve istirahatsürelerinin toplam on beş güne kadar (dâhil) olan kısmı muvazzaf askerlik hiz- metlerinden sayılır.
(Ek fıkra: 20/11/2007-5713/3 md.; Değişik beşinci fıkra: 11/2/2014 - 6519/5 md.) Kendileriniaskerliğe elverişsiz hâle getirmeye veya getirtmeye teşebbüs ettikleri mahkemekararı ile sabit olan erbaş ve erlerinyargılanmalarına esas eylemleridolayısıyla ortaya çıkan ra- hatsızlıklar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması nedeniylemahkeme tarafından haklarında tedaviye karar verilen erbaş veerlerin bu karar nedeniyle yatarak gördüğü tedaviler veya istirahatte ya da hava değişiminde geçirdikleri sürelermuvazzaf askerlik hizmetlerinden sayılmaz.
Firar ve izinsizler
Madde 79 – (Değişik: 13/7/2013-6496/8 md.)
Firar, izin veyahava değişimi tecavüzünde olan yükümlüler hakkında tanzim edilen suç dosyası, suçun oluşması için öngörülensürelerin geçmesini müteakip, birlik veya kurum amir- liklerince adli yönden bağlı bulunulan askerî mahkemeninteşkilatında kurulduğu kıta komutanlığı veya askerî kurum amirliğine derhal gönderilir. Hazırlanan suç dosyasında yükümlülerin kaçtıkları tarih ile üzerlerinde götürdükleri eşya ve teçhizatbelirtilir. Yapılan bu işlemler ayrıca kayıtlı olduklarıaskerlik şubelerine bildirilir. Askerlik şubelerince yükümlülerin adreslerine bilgilendirme amaçlı yazı gönderilir
––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018tarihli ve 700 sayılı KHK’nin6 ncı maddesiyle, bu fıkranınbirinci cümlesinde yer alan “Genelkurmay Başkanlığının teklifi ve Bakanlığın uygun görüşü üzerineBakanlar Kurulu” ibaresi“Cumhurbaşkanı” şeklinde ve aynı fıkranınikinci cümlesinde yer alan “BakanlarKurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
Madde 80 – (Değişik:20/11/1935 – 2850/1 md.)
(Değişik: 13/7/2013-6496/9 md.) Firar, izin veya hava değişimi tecavüzünde olan yükümlülerdenhaklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararları olanlar, elegeçirilin- ceye kadar kolluk kuvvetlerince aranır. Yakalananlar hakkındailgili adli makamıntalimatı doğrultusunda işlem yapılır.
(Ek: 13/7/2013-6496/9 md.) Haklarındaadli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olmayanlardankendiliğinden gelen ya da kolluk kuvvetleri tarafından askerlik şubelerineteslim edilenler, yol ve iaşe bedelleri ödenerekserbest olarak birlikve kurumlarına sevk edilirler.
(Ek: 13/7/2013-6496/9 md.) Terörlemücadele görevi sırasında veya bu görevindendolayı alıkonulan veya kaybolaner ve erbaşların yeniden birliklerine dönmeleri hâlinde du- rumları,mensup oldukları kuvvet komutanlıklarınca teşkil edilecek kurul tarafındanincelenir. Kaçırılma veya kaybolmaile ilgili olarak kusurlu görülenler hakkında soruşturma dosyası tanzim edilerek yetkili makamlara intikalettirilir. Kurul tarafından kusursuz görülenler ile haklarında kovuşturmaya yer olmadığı veya beraatkararı verilenlerin birliklerinden ayrı geçirdiği süreler hizmettensayılır ve ödenmemişözlük hakları ödenir.
(Değişik ikinci fıkra: 31/1/2013-6413/45md.) Firar ve izinsiz olarak geçen müddetler, herhangi bir mahkemenin hükmettiği hapis cezaları ve TürkSilahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunun- dahizmetten sayılmayacağı açık olarak belirtilmiş disiplin cezaları muvazzafve yedek hiz- metlerinden sayılmaz.
Beraatle neticelenen davalarda mevkufiyet müddetleri hizmetten sayılır.Ancak muvazzaflardan altı ay talim görmemiş olanlarabu müddet tamamlattırılır.Yedeklere talim müddeti kadarhizmet yaptırılır.
Yaşlarını değiştirenler
Madde 81 – (Değişik: 22/5/2012 – 6318/15 md.)
Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri (mahkemeceresmi hastane doğum kayıtları esasalınarak yapılanlar hariç) askerlik işlemlerinde dikkate alınmaz. Ancak; yoklamaları sırasında aile kütüğündeyazılı yaşları ile görünümleri uyumlu olmayanlardan kayden yaş düzeltmelerine engel bulunmayanlarınyaşlarının düzeltilmesi için askerlik şubesi başkanı tarafından Cumhuriyet savcısınamüracaat olunur ve yargılama sonucunagöre askerlikleri yaptırılır.
Birinci fıkrauyarınca yaşları düzeltilenlerden düzeltilen yaşlarına göre henüz askerlik çağına girmemiş olanların yoklamalarıemsalleri ile birlikte yapılarak silah altına alınırlar. Birinci fıkra uyarınca yaşları düzeltilenlerdendüzeltilen yaşlarına göre askerlik çağına girmiş ancak 23 yaşını bitirmemiş olanlaryoklamalarını müteakip emsalleriile birlikte silah altına alınırlar. Düzeltilen yaşlarına göre 23 yaşını bitirmiş olanlar iseyoklamalarını müteakip Millî Savunma Bakanlığınca belirlenecek sınıf ve tertibat yerlerine derhal sevk edilirler.
Askerlik çağına girmeden önce yaşlarını büyütmüşolanların yoklamaları değişenyaşlarına göre yapılır. Yaşıtları yoklama görmüş bulunanlar hakkında 86 ncı madde uyarınca işlem yapılır.
Madde 82 – (Mülga:22/5/2012 – 6318/22md.)
Cezalıaskerlik Madde 83 – (Mülga: 22/5/2012 – 6318/22 md.) Madde 84 – (Mülga: 22/5/2012 – 6318/22md.) Madde 85 – (Mülga: 22/5/2012 –6318/22 md.) Madde 86 – (Değişik:31/3/2011-6217/2 md.)
(Değişikbirinci fıkra: 22/5/2012– 6318/16 md.) Yoklamada bulundukları yerdeki askerlik şubesi,elçilik veya konsolosluklara gelmeyen ve bu Kanunda yazılı bir mazeretibulunduğuna dair belge ibraz etmemiş olanlardan, birlikte yoklamaya tabioldukları doğumluların yurt genelindenormal sevk yılı içindeki ilk celp ve sevk tarihinden sonra ve son celp ve sevk döneminin bitiminden önce ele geçen veyakendiliğinden gelenler bulundukları yerde resmi bir hekime yahut en yakın yerde bulunan Sağlık Bakanlığıncabelirlenen yetkili sağlık kurullarında muayeneettirilirler. Muayene neticesinde askerliğe elverişli oldukları anlaşılanlardanerteleme hakkı bulunmayanlar MillîSavunma Bakanlığınca tespit edilecek sınıf ve tertibat yerlerine derhal sevk olunurlar. Bu durumdakiler hakkındail veya ilçe idare kurullarınca yüz Türk Lirası idari para cezası verilir. (1)
––––––––––––––––
(1)3/10/2016tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 52 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “askerhastanesinde” ibaresi “SağlıkBakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarında” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihlive 7070 sayılı Kanunun 45 inci maddesiyle aynen kabul edilerekkanunlaşmıştır.
(Değişikikinci fıkra: 22/5/2012– 6318/16 md.) Yoklamada bulundukları yerdeki askerlik şubesi,elçilik veya konsolosluklara gelmeyen ve bu Kanunda yazılı bir mazeretibulunduğuna dair belge ibraz etmemiş olanlardan, birlikte yoklamaya tabioldukları doğumluların yurt genelindenormal sevk yılı içindeki son celp ve sevk dönemininbitimine kadar ele geçmeyenler, elde edildiklerindebulundukları yerde resmi birhekime yahut en yakın yerde bulunanSağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kurullarında muayene ettirilirler.Muayene neticesinde askerliğeelverişli oldukları anlaşılanlardan erteleme hakkı bulunmayanlar Millî Savunma Bakanlığınca tespit edilecek sınıf ve tertibatyerlerine derhal sevk olunurlar.(1)
İkinci fıkra kapsamında yoklamakaçağı kaldıktan sonra ertelemesi yapılanlar ile birliklerine sevk edilenler